Zodra mijn paarden ‘voedsel weigeren’ kunnen – de oefening waarbij de clicker zijn intrede doet – leer ik ze meestal flemen. Het is een makkelijke, kleine oefening die niet al te veel hersencellen vereist, en dat is ook precies wat je wil hebben. Natuurlijk zijn er nog talrijke andere oefeningen met het hoofd waarvoor dit ook geldt (ja knikken, nee schudden, gapen, enzovoort) dus je hoeft echt niet per se mijn volgorde aan te houden. Wél raad ik aan om er eerst even een paar kleine kunstjes bij je paard in te knallen, voordat je aan het grotere werk begint.
Flemen is dus een grappig, gemakkelijk kunstje, dat jouw Prachtpaard helaas wél niet mooier maakt. De lip wordt opgetrokken, waardoor je de bovenste reeks van zijn schitterende paardentanden eens goed kunt bekijken. Vaak strekt je paard hierbij ook nog zijn hals en kantelt hij zijn hoofd schuin naar achteren, waardoor je ook werkelijk níets anders meer kunt zien dan dat piekje manen, twee bolle ogen en die vele grasgroene tandjes.
Ik schiet van dit uitzicht meestal in de lach, en misschien wordt deze oefening daarom ook wel ‘lachen’ genoemd. Zelf noem ik het altijd gewoon ‘flemen’, en vaak leg ik daarbij ook meteen even uit waaróm een paard nu fleemt.
Een paard heeft onder in zijn neusholte, voorbij die liters en liters snot die altijd op je gezicht gesnoven worden, het Orgaan van Jacobson zitten. Dat is een soort Superneus XXL, waarmee je paard geuren die voor hem opvallend of onbekend zijn, extra goed kan opsnuiven. Hengsten en ruinen doen dit bijvoorbeeld vaak bij de mest van merries.
Dit zou je kunnen gebruiken om flemen uit te lokken – en dus uiteindelijk op jouw commando te zetten – door een vreemde geur aan je paard te introduceren; denk hierbij aan borstels van een ander paard, of een sterke deodorant of parfum. Zodra je paard zijn lipje ook maar een millimeter optrekt, klik je en steek je overduidelijk je wijsvinger op. Ik maak vaak nog een beetje een overdreven wippende beweging met mijn vinger, om hier de nadruk extra duidelijk op te leggen. Met mijn stem geef ik – in de beginfase – het ondersteunende stemcommando ‘Fleem’.
Het nadeel van deze methode is dat je nooit zeker weet of je paard gaat flemen. Het ene paard is gevoeliger voor geuren dan het andere: paard 1 is al in extase bij een druppeltje parfum en paard 2 sluit daarbij juist afkeurend zijn neusholten. Het voordeel is weer dat je, als je paard reageert, meteen een volledige fleem hebt én dat je direct het juiste commando (de opgestoken wijsvinger) kunt koppelen. Dit is manier 1.
Manier 2 gebruik ik zelf altijd om flemen aan te leren. Deze gaat als volgt: je kriebelt met je wijsvinger op de bovenlip, waardoor het paard uiteindelijk geïrriteerd zijn lip een beetje op zal trekken. Zodra er ook maar een minuscule beweging zichtbaar is, klik je. Na een paar keer klikken zal je paard steeds sneller (en hoger) zijn lip optrekken zodra jij met je vinger in de buurt van zijn lippen komt.
Het voordeel van deze methode is dat je gegarandeerd een opgetrokken lip krijgt, alhoewel je deze wel nog een beetje op moet bouwen. Het nadeel is dat je commando voor flemen een wijzende vinger naar de lip van je paard wordt, wat vaak als consequentie heeft dat je paard gaat flemen zodra er een hand op zijn hoofd afkomt.
Hierdoor kan het zomaar gebeuren dat nietsvermoedende, onschuldige kinders die je paard eens voorzichtig over zijn snuit willen strelen, opeens een open paardenmond en een rij spiegelende, groenbeslagen tanden zien – en vervolgens met volledige zekerheid weten dat ze hun hand gaan verliezen. Je paard daarentegen is zich van geen kwaad bewust en verwacht juist een beloning, omdat ie zo goed op het gegeven commando reageerde.
Natuurlijk kun je dit gebaar wel omzetten naar de opgestoken wijsvinger, maar dit kost tijd. Dit gaat als volgt; je steekt je vinger op – het ‘goede’ commando voor flemen – maar buigt nog lichtjes naar de lip toe met je vingertop. Je paard, dat flemen inmiddels wel al kent, zal waarschijnlijk snel gaan flemen. Dit beloon je en blijf je een paar keer herhalen. De buigende vinger naar de lip laat je steeds meer weg, tot je paard al gaat flemen bij een kaarsrechte wijsvinger.
Lieve kan het flemen inmiddels volledig met dit nieuwe commando en Chicka doet het ook al prima. Hier blijft wel bij dat ze nog steeds flemen als het oude commando gegeven wordt, dus ik probeer iedereen die wel eens bij Mijn Monsters in de buurt komt op te leggen dat ze voortaan op deze nieuwe wijze flemen moeten vragen.
Of ik het echter volledig uit hun systeem weet te krijgen blijft de vraag, wat maar weer eens aangeeft hoe belangrijk het is om goed over (de consequenties van) je commando’s na te denken. Nu zijn de gevolgen van dit kunstje nog wel te overzien, maar het is natuurlijk wel een goede les.
Naast grappig kan flemen ook nog eens heel nuttig zijn; als je paard eens iets met zijn mond heeft, kun je door deze oefening een aardige blik in zijn diepe, duistere binnenste werpen. Gapen kun je hiervoor ook goed gebruiken, maar die oefening is voor een andere post!
Tot de volgende keer!